خیر مقدم و نقش مربی

سخنان مقام معظم رهبری در خصوص تعلیم وتربیت

باید به فکر آن روز [آینده‏] بود و آن روز دست شماست؛ دست آموزش و پرورش، دست معلّمین و مربیان است. شما هستید که باید امروز، آن روز را ترسیم کنید. با چى؟ با تربیت جوان. شما این عامل و این گلوله را پرتاب مى‏کنید؛ خودش به هدف مى‏خورد. شما باید ماشه را بچکانید و این، همین کار تربیتى است که شما باید امروز انجام بدهید.

نقش مربی تربیتی

قبل از پرداختن به نقش مربی پرورشی در سیستم اجتماعی مدرسه لازم است به یک نکته بسیار مهم و با اهمیت که در اصل زیربنا و پایه و اساس کارمربی تربیتی را تشکیل می دهد اشاره کرد،زیرا بدون توجه به این مطلب بسیار مهم واساسی،مربی پرورشی نمی تواند نقش خود را ایفا نماید. و آن مطلب «الگو»،«نمونه»،«سرمشق»و«اسوه» بودن مربی تربیتی است.

الگو و اسوه بودن مربی

امام علی(ع) آن الگو و اسوه تمام نمای انسان کامل و مربی بزرگ برای همه انسانها درطول تاریخ دراین زمینه در حکمت 70 نهج البلاغه چنین می فرمایند:

کسی که خودراپیشوا و مربی دیگران قرار می دهد لازم است که قبل تعلیم دادن دیگران نخست به تعلیم نفس خویش بپردازد،وپیش از آنکه بوسیله زبان دیگران را ادب کرده و تربیت نماید،لازم است که بوسیله عمل خود دیگران راادب و تربیت نماید                                                                                         

دراینجا به دونکته باید اشاره کرد،نکته اول ضروریت وجود الگو و نمونه دانش آموزان و دیگری پرداختن به خود وتربیت نفس خود و سپس عمل کردن مربی پرورشی به گفته ها و رهنمودهای خود است. در مورد ضروریت وجود الگو،باید به قرآن کریم مراجعه کرد که در این زمینه می فرماید:

همانا رسول خدا برای شما سرمشق نیکویی است.

درباره ضرورت عمل کردن به گفته ها و رهنمود های خود نیز قرآن کریم چنین می فرماید:

ای کسانی که ایمان آورده اید چه را می گوئید آن چیزی راکه به آن عمل نمی کنید،بزرگ است ازروی شدت و غضب نزد خدا این که بگویید آنچه را که عمل نمی کنید. ودر جای دیگر می فرماید

آیا مردم را به نیکی فرمان می دهید و خود را فراموش می کنید؟

امام صادق (ع) در این زمینه می فرماید:

مردم را با عمل و رفتار خود(به حق) دعوت کنید نه با زبان خود. با توجه مطالب فوق باید گفت مربی پرورشی قبل برقراری روابط انسانی با دیگران ابتدا باید به خود پرداخته  و با ساختن خود (خود سازی)وبهره گیری از علوم و  معارف و عمل به آنها، یک الگو و سرمشق مناسب برای دیگران باشد. زیرا به قول هاتف اصفهانی:

                ذات نایافته از هستی بخش                           کی تواند که شود هستی بخش

نکته ای که باید برآن تاکید کرد این است که مربی پرورشی می بایست با افراد مختلف ازجمله،معلمان،دانش آموزان،

اولیاء دانش آموزان،کارکنان آموزشی،اداری و دفتری،کارکنان و مسئولان اداره آموزش و پرورش ،نهادها و سازمانها

وغیره ارتباط قرار نماید، بر این اساس این جنبه الگویی می بایست در همه موارد مد نظر باشد.

با توجه به نکات فوق می توان نقشهای اساسی مربی پرورشی در مدرسه را به شرح ذیل خلاصه کرد:

1-     برقراری روابط مطلوب و مناسب انسانی با کلیه ی افرادی که با آنها در ارتباط می باشد.

2-    همکاری و هماهنگی با مدیر مدرسه در زمینه های مختلف از قبیل:برنامه ریزی،سازماندهی امور مربوطه،آماده سازی مدرسه برای شروع فعالیتها،تشکیل شوراهاوانجمن های مختلف و...

3- حضور فعال در جلسات شوراها و انجمن های مربوطه از قبیل شورای معلمان،شورای مدرسه،انجمن اولیاء و مربیان و...

   4- سعی در شناخت دانش آموزان از جهات گوناگون: ویژگیها، نیازها، و...

5- سعی در شناخت مسائل و مشکلات دانش آموزان و رفع و حل آنها

   6- سعی در جلب اعتماد و اطمینان دانش آموزان نسبت به خود.

   7- سعی در ایجاد انگیزه در دانش آموزان برای شرکت در برنامه ها و فعالیت های مختلف.

 8- مشارکت دادن دانش آموزان در برنامه ها و فعالیتهای مختلف و دادن مسئولیت به آنها برای تهیه واجرای برنامه ها.

9- ایجاد فضای گرم، عاطفی، صمیمی و سرشار از مهر و محبت در مدرسه

10- تدارک فعالیت های مختلف برای دانش آموزان مختلف با توجه به ذوق، علاقه، رغبت و استعداد و توان آنها.

11- تشکیل جلسات فردی و گروهی با دانش آموزان و اولیاء دانش آموزان در زمینه های مربوطه

12- برقراری ارتباط با نهادها و سازمان های مرتبط و بهره گیری از امکانات آنها

13- حضور فعال در دوره های آموزش ضمن خدمت و سایر برنامه هایی که موجب دانش افزایی آنها می شود.

14- عمل کردن به عنوان یک فرد مرجع برای معلمان، کارکنان، دانش آموزان، اولیای دانش آموزان و... بدیهی است برای ایفای این نقش مربی می بایست طوری رفتار کرده باشد که مورد قبول و پذیرش دیگران باشد.